Higgs & Ethiek

Higgs en Ethiek

Een paar maanden geleden werd, na 48 jaar en een miljarden verslindend onderzoek het zogenaamde Godsdeeltje, of Higgsdeeltje gevonden door Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (CERN) te Genève.

Peter Higgs, een Britse natuurkundige had in 1964 het bestaan van dit elementaire deeltje, dat andere deeltjes massa geeft, voorspeld.

Robbert Dijkgraaf, de directeur van het Institute voor Advanced Studies zegt in een interview met het NRC dat een zogenaamd Higgsveld, waar men alle elementaire deeltjes kan zien als trillingen, betekenisvol is. Het is het sluitstuk in het standaardmodel van de deeltjesfysica, omdat nu de opbouw van materie en energie, als iets waar alles uit bestaat, u en ik, de tafel waaraan u zit, de appel die u eet, bewezen kan worden. Alles en iedereen hebben dezelfde bouwstenen en oorsprong.

Natuurkundigen zouden deze ontdekking op verschillende manieren kunnen interpreteren;

a.    Ze kunnen zeggen dat ze nu ‘alles’ hebben gevonden en deze ontdekking puur wetenschappelijk verklaren, dus de filosofie niet meer nodig hebben.

b.    Ze zouden het als bewijs kunnen accepteren dat filosofie en natuurkunde dezelfde werkelijkheid beschrijven en nu eindelijk weer verbonden kunnen worden, zoals natuurkundige  Fritjof Capra in 1988 in zijn boek de Tao van Fysica al aangaf.

In het interview werd de heer Dijkgraaf gevraagd wat men nu moet met al die gekke deeltjes. Hij vertelde dat we ‘zwemmen in een oceaan van Higgsdeeltjes’. Het is eigenlijk alsof we vissen zijn en nu hebben vastgesteld dat er water om ons heen is. Dat is een belangrijke stap.

Toen men dit nieuws bracht op het Journaal van 8 uur, kwam echter naar voren dat men nog niet precies wist wat men met dit deeltje zou kunnen gaan doen en dat er nog niet veel mensen aan mogelijke toepassingen dacht.

Op dat moment begreep ik de waarde voor de ethiek. De theorie die ik meteen opschreef was de volgende;

Als alles in principe 1 is, dan moet het ook mogelijk zijn, dit uit te dragen en te gebruiken in de ethiek.

Als er een onethische beslissing wordt genomen in de zakenwereld, het ziekenhuis of in het gezin, kunnen door deze nieuwe inzichten meteen mogelijke effecten, mede op degene die zulke beslissingen neemt, mee worden gewogen. M.a.w. negatieve, mogelijk schadelijke gevolgen, zijn een deel van onszelf en dus zullen consequenties niet alleen ook worden bemerkt of gevoeld slachtoffers, maar juist ook door degene die onethisch handelt

De nucleaire deeltjes, die niet alleen als lichaam, maar ook als bewustzijn bestaan, zijn deel van het gehele universum en zullen door iedere interactie met anderen (lees deeltjes: lichaam en geest) effect hebben: onethisch=negatief of schadelijk effect - ethisch=positief, creatief effect.

Als ik als ethicus de natuurkunde en filosofie combineer en dat als gereedschap mee kan geven, kan dat de inzichten, en daarmee de verantwoordelijkheid van mensen, verbeteren. Als een politicus willens en wetens tegen zijn eigen geweten handelt omdat zijn moverende reden, niet zijn werk is, maar de beloning die hij denkt te gaan krijgen, (bv. hij zal worden herkozen) kan hij eigenlijk niet meer om Higgs heen.

Ook hij kan door dit inzicht weten dat hij deel van het alles is. Hij kan zich geen positie van onwetendheid meer veroorloven. Als zijn motief ‘meer geld voor het redden van de banken’ zou zijn, kan hij al op zijn sloffen aanvoelen, dat geldverruiming, dus de creatie van digitaal geld dat niet bestaat, onethisch is. Als hij mensen belooft dat ze maar tot hun zestigste hoeven te werken, kan dat verstrekkende gevolgen hebben, enz….. De reden dat hij iets zegt of doet puur zijn.

Het Higgsdeeltje vertelt hem dat ook hij verder in de schuld zal geraken, alsmede de burgers die hij vertegenwoordigt.

De zakenman die weet dat zijn chemisch bedrijf afval produceert en het dan niet op duurzame wijze wil laten opruimen omdat het te duur zou zijn, kan nu niet meer ontkennen dat die troep ook zijn leven zal beïnvloeden. Hij weet immers dat hij er zelf deel van uitmaakt en negatieve gevolgen ook hem zullen raken; hij is het chemisch afval zelf.

Een belangrijk natuurkundig bewezen gegeven is dat de menselijke observatie invloed heeft op de uitkomsten van het testen en bewijzen van de deeltjesfysica. Dat is logisch, wat alleen wat wij als mensen, doen (onze actie), observeren en interpreteren vormt de werkelijkheid waarin wij leven en moeten handelen.

Onethische observatie en perceptie brengt een negatieve invloed met zich mee. Ethische observatie en perceptie doet het tegenovergestelde. Ethiek zit ingebouwd in de mens. Iemand kan het ontkennen, maar deze natuurlijke overlevingsdrang heeft altijd prioriteit en onethisch handelen zal in een sociaal vacuüm geen waarde hebben. Onethisch gedrag is dus afhankelijk van anderen. Het gebruikt anderen als middel naar een voorbedacht doel.

Het Higgsdeeltje is waardevol en brengt de mens een beter inzicht in zichzelf. Hij kan zich op elk moment, met behulp van deze kennis en bewustwording, rekenschap geven over zijn handelen. Zijn doen en laten heeft meteen òf een negatief, òf een positief effect op hemzelf en niet alleen op zijn omgeving, maar op alles en iedereen, de hele wereld en het heelal tot in het oneindige.

De menselijke keuze is dus troef. De menselijke vrije wil is de sleutel.

Arend van Campen

avc@creazene.org